آموزش گام به گام عروض - قسمت سوم

ساخت وبلاگ

خب توی قسمت قبل در مورد هجاها نوشتم و گفتم که هجاها همون بخش ها هستن.

توی این قسمت میخوایم یه گام اساسی برداریم. مواظب باشید کمرتون نشکنه.

برای تعیین وزن یک شعر، چند تا گام رو باید طی کنیم.

ابتدا به صورت اجمالی معرفی میکنم گام ها رو تا بعد مفصل توضیحشون بدم.

گام اول: درست خواندن و درست نوشتن شعر

گام دوم: تقطیع هجایی

گام سوم: تقطیع به ارکان

گام چهارم: اختیارات شاعری

در مورد گام اول یک سری توضیحات رو میدم که البته قبلا هم در موردش نوشتم ولی خب خالی از لطف نیست ذکر مجددش.

درست خواندن شعر خیلی مهمه. یعنی اگر شما شعر رو درست نخونید هیچ وقت نمیتونید وزن اون رو تعیین کنید. به عینه دیدم که خیلی از دوستان وزن رو خیلی خوب یاد میگیرن ولی خب نمیتونن شعر رو درست بخونن در نتیجه از تعیین وزن اشعار عاجز میمونن. پس درست خوندن خیلی مهمه.

ببینید، ما برای تعیین وزن، باید شعر رو دقیقا همونجوری که میخونیم، بنویسیم.

مثلا ما این قسمت از یک شعر، که هست « من اگر زبانم آتش » رو باید به این صورت بنویسیم: « مَ نَ گَر زَ با نَ ما تَش» حالا دقیقا نمیخواد عین من همه شو از هم جدا کنید. ولی خب من جدا کردم که بفهمید منظور از اونجوری که میخونیم چیه.

یا مثلا ترکیب « از این » رو باید به صورت « اَ زین» بنویسیم.

نکته: دقت کنید که همیشه اعراب رو بزارید برای تعیین وزن شعر. یعنی شعر رو که میخونید، َ  ِ  ُ رو حتما بزارید. (دیده میشن یا نه؟!) 

در ضمن، لازم نیست کلماتی مثل خواهر رو به همین صورتی که هست بنویسید. نوشتن تلفظش یعنی « خاهَر» کفایت میکنه.

نکته: توی کلماتی مثل « نَُو »و « نِی »، « و » و « ی » صامت هستن. دقت کنید.

نکته: کلمات مشدَّد (تشدید دار) رو دقت کنید که هر دو حرف رو بنویسید. مثلا کلمه ی همت رو به صورت « هِم مَت » بنویسید.

خب. این هم نکات مربوط به درست خواندن و نوشتن شعر. خوب بهشون دقت و عمل کنید.

بریم سراغ تقطیع هجایی. 

کلمه ی « تقطیع » یعنی جدا کردن، قطع کردن و... . تقطیع هجایی هم یعنی جدا کردن هجا ها از هم.

خیلی ساده، یک شعر رو میخونید، بعد اون رو دقیق مینویسید، بعدش هم هجاهاش رو از هم جدا میکنید.

با مثال پیش میریم:

« مرنجان دلم را که این مرغ وحشی

ز بامی که برخاست، مشکل نشیند »

اول شعر رو میخونیم، بعد اون رو دقیق مینویسیم:

« مَ | رَن | جان | دِ | لَم | را | کِ | این | مُر | غِ | وَح | شی

زِ | با | می | کِ | بَر | خاست | مُش | کِل | نِ | شی | نَد »

خب حالا طبق توضیحات قسمت قبلی، به جای هر هجا معادلش رو میزاریم. یعنی به جای هر هجای کوتاه یک علامت « U »، به جای هر هجای بلند یک علامت « _ » و به جای هر هجای کشیده علامت « _U » رو میزاریم.

ابتدا به تقطیع هجایی مصرع اول این شعر دقت کنید. من هر هجا رو با یک خط عمودی از بقیه ی هجاها جدا کردم. ( ببینید برای راحتی شماها دست به چه کارهایی میزنم!)

« U | _ | _ | U | _ | _ | U | _ | _ | U | _ | _ »

به ازای هر هجای کوتاه، یک علامت یو انگلیسی و به ازای هر هجای بلند یک علامت خط تیره گذاشتم.

اینا رو که پشت سر هم بنویسیم اینجوری میشن :

« U _ _ U _ _ U _ _ U _ _ »

حالا بریم سراغ مصرع دوم. دقت کنید بهش:

( متاسفانه نمیتونم بنویسمش! به مشکل میخوره همه ش به هم میریزه. واقعا نمیفهمم چه مشکلی باهاش داره. ولی خب توی وورد مینویسم و عکسش رو میزارم.)

خب این هم از عکس تقطیع هجایی مصرع اول.

دقت کنید که اگر این ترتیب رو پشت سر هم بنویسیم درست شبیه مصرع اول میشه.

«  U _ _ U _ _ U _ _ U _ _ »

گرفتین اون نکته اصلیه رو؟!

اگه نگرفتین من میگم. یک شعر موزون، شعریه که تمام مصرع هاش، یک وزن داشته باشن. 

یعنی اگر وزن مصرع اول همین وزن بالایی هست، وزن تمام مصرع ها همینه. تمام مصرع های شعر.

به این میگن اون نکته ی اصلی.

همین که وزن تمام مصرع ها یکیه دلیل خوش آهنگ بودن و موزون بودن شعره. یعنی شعری که اینجوری نباشه موزون و خوش آهنگ نیست. با قطعیت میگم.

خب درس امروز هم تموم شد. منتظر قسمت های بعدی هم باشید.

آموزش گام به گام عروض - قسمت اول...
ما را در سایت آموزش گام به گام عروض - قسمت اول دنبال می کنید

برچسب : آموزش گام به گام رقص ایرانی,آموزش گام به گام رقص هیپ هاپ,آموزش گام به گام زبان انگلیسی,آموزش گام به گام بورس,آموزش گام به گام رقص باله,آموزش گام به گام شنای دوچرخه,آموزش گام به گام نقاشی سه بعدی,آموزش گام به گام طراحی سایت,آموزش گام به گام فتوشاپ,آموزش گام به گام طراحی چهره, نویسنده : egeraniof بازدید : 69 تاريخ : دوشنبه 12 مهر 1395 ساعت: 12:05