آموزش گام به گام عروض - قسمت دوم

نکته: در قسمت قبل گفتم که توی زبان فارسی، هیچ کلمه یا حتی بخشی رو پیدا نمیکنید که با مصوت شروع بشن. دو تا مثال هم ذکر کردم (طبیعتا باید اون ها رو حفظ باشید). یک بحث اینجا پیش میاد. اون هم اینکه مثلا کلماتی مثل «آیا» و یا « آبان» چطوری هستن؟! اینها که با مصوت بلند « آ » شروع شدن.

در حقیقت این که این کلمات و هجاها با مصوت « آ » شروع شدن یک باور اشتباه هست. این کلمات و هجاها، با مصوت شروع نشدن. بلکه اول یک همزه دارن که مصوت « آ » به همزه متصل شده. یعنی باید به این صورت نوشته بشن « ءایا ». 

نکته: توی زبان فارسی، هر هجا، حتما و حتما باید یک مصوت داشته باشه. یعنی هیچ هجایی رو پیدا نمیکنید که مصوت نداشته باشه. چه مصوت بلند و چه مصوت کوتاه. هر هجا باید حداقل دارای یک مصوت باشه.

نکته: حرف « ن » بعد از مصوت های بلند، به حساب نمیاد. مثلا: کلمه ی « نان » رو تصور کنید. اگر بدون در نظر گرفتن این نکته بخواید بگید، میگید که کلمه ی « نان » یک هجای کشیده هست. ولی در حقیقت یک هجای بلند حساب میشه. به این ترتیب نگاه کنید: « صامت ن » + « مصوت بلند آ ». این ها سر جمع میشن سه حرف. هجاهایی هم که از سه حرف تشکیل شدن میشن یک هجای بلند. دقت کنید که ما توی ترکیب این هجا، « ن » آخر رو حساب نکردیم. چرا؟! چون بعد از یک مصوت بلند « آ » اومده بود. مثال دیگه: کلمه ی « دون » رو در نظر بگیرید. این کلمه هم یک هجای بلند هست. در حقیقت تشکیل شده از صامت « د » و مصوت بلند « آ ». بنابراین سه حرف داره و هجای بلند حساب میشه. « ن » آخر هم چون بعد از مصوت بلند اومده حساب نمیشه. مثال دیگه : هجای « بین » یک هجای بلند هست. چرا؟! چون از سه حرف تشکیل شده. اون سه حرف چه حروفی هستن؟! آفرین. صامت « ب » و مصوت بلند « ی ». نون آخر هم چون بعد از مصوت بلند اومده اصلا حساب نمیشه.

خب میریم سراغ علامت گذاری ها.

در زبان عروض، به ازای هر هجای کوتاه « u »، به ازای هر هجای بلند « _ » و به ازای هر هجای کشیده « _ U  » میذارن. 

مثلا در ازای هجای « تو » که در حقیقت « تُ » نوشته میشه و یک هجای کوتاه است، یک علامت « U » میزارن.

در ازای هجای « بین » که در حقیقت ( با توجه به نادیده گرفتن « ن » بعد از مصوت بلند) « بی » نوشته میشه و یک هجای بلند است، یک علامت « _ » میزارن.

در ازای هجای « است » هم که یک هجای کشیده است، علامت « _ U » رو قرار میدن.